Jan Gehaktbal
Dé ultieme dorpsjongen, zo kun je Jan noemen! Met zijn 55 jaar gaat hij elke avond naar de kroeg of geniet hij op zijn leeftijd nog van een nachtclub. Hij drinkt, babbelt veel met zijn zogenaamde vrienden en hij doet waar hij zijn bijnaam voor heeft gekregen ‘gehaktballen eten’. Heeft hij ooit wat met zijn leven gedaan vraag je je nu vast en zeker af. Nee, niet echt! Tijdens zijn universitaire opleiding alternatieve geneeskunde is hij aan lager wal geraakt vanwege een benarde thuissituatie. Zijn ouders hadden vaak een gehaktballengevecht en Jan heeft daar diverse ‘klappen’ van meegekregen. Zijn oudere broer Benno is eigenaar van Gehaktbal Speciaal. Het bedrijf waar het hele gezin werkte.
Ondanks dat het gezin bekend staat om de heerlijke gehaktballen is niet bekend dat de thuissituatie zo was. Een enkeling had weleens vliegende gehaktballen door het raam zien komen maar dacht er verder niet echt iets bij. Jan gaat vanavond weer naar de sportclub. Bij de grootste voetbalclub van het dorp loopt hij langs de velden. Zij werken aan hun ontwikkeling om richting het kampioenschap te gaan. Jan gaat aan zijn ‘uber obese’ kampioenschap werken. ‘Twee gehaktballen en een biertje’ is wat hij tegen de barman zegt als hij op zijn krukje gaat zitten. De barman schudt een keer met zijn hoofd en tapt bier af. Twee ballen worden opgewarmd en met de nodige hoeveelheid mayonaise geserveerd…
Hij ziet de dikke buik van de ooit zo knappe en intelligente Jan. Wat was hij vroeger gewild en nu lacht iedereen hem stiekem uit. Met zijn bloesje uit de jaren tachtig zit hij daar… Alles kwijt geraakt! Het enige uitje is naar de gehaktballen en de drank. Het is het enige wat hij nog in kleur kan zien. Vanavond komen de voetballers uit Oost. Daarmee heeft hij aan de bar altijd de grootste lol! Dom ouwehoeren, herinneringen van ‘zijn tijd’ ophalen en ‘jammer dat het niet meer is’ hoor je elke avond en tijdens deze gesprekken worden de maagjes weer bijgetankt met alcohol en eten. De avond is bijna voorbij en de barman sluit de kantine af. Jan wordt verzocht om naar huis te gaan en met zijn strompelende been verlaat hij het pand…
‘Dankjewel René’ zegt hij en in eenzaamheid loopt ie door het dorp naar zijn stille appartement. Hij kan met veel moeite de sleutel omdraaien en terwijl hij de deur open beukt struikelt hij bijna over alle ongelezen post die op zijn deurmat ligt. Er lijkt een ‘laatste waarschuwing’ bij te zitten en verder nog wat rekeningen. Aangezien Jan geen werk heeft en leeft van een uitkering heeft hij al niet veel te besteden. Zijn grootste uitgaven zijn bier en gehaktballen! De huur van deze maand is nog niet betaald omdat hij te weinig op zijn rekening heeft staan. Alles is deze maand weer uitgegeven aan het bekende recept. Met zijn hulp bekijkt hij de afschrijvingen en daar staat overal ‘sportclub en club’ op met de bedragen van de drank en de ballen gehakt.
Het is weekend en in het dorp is een groot dorpsfeest. Iedereen komt gezellig bij elkaar en uiteraard gaat Jan er ook naartoe. Hij loopt met zijn verwaarloosde uiterlijk langs de kraampjes en mensen kijken hem bedenkend aan. ‘Daar heb je die zuiplap weer!’ ‘Die van de gehaktballen!’ Het zonentje schijnt volop en even verder tankt Jan zich lekker vol met bier en een kilo gehaktballen. Mensen staan om hem heen om te kletsen met Jan, maar eigenlijk lachen ze hem hier ook weer uit omdat ze zien dat hij zijn leven al zo lang aan het verwaarlozen is. Grapjes worden er her en der gemaakt en Jan? Hij besteld wel door! De éne na de andere gehaktbal komt door zijn mondje en stomdronken rolt hij zichzelf diep in de nacht weer naar huis… ‘Slaaplekker’ zegt hij tegen zichzelf en hij valt in slaap.
De nacht gaat als alle andere nachten voorbij. Hij wordt wakker en bedenkt wat hij eens kan gaan doen deze dag. Dan besluit hij om een keer de stofzuiger door de kamer heen te halen en zo gezegd zo gedaan… Jan heeft sinds lange tijd de stofzuiger weer in zijn handen. Met veel verdriet kijkt hij om zich heen. Hij ziet gelukkige stellen, mensen die een leuke baan hebben en kinderen… Hij laat een traantje vallen en zet de stofzuiger uit. Nadat hij hem in de kelder heeft gezet gaat hij naar buiten een eindje lopen. Een frisse lucht doet hem goed! Eenmaal aangekomen in de winkelstraat van het dorp ruikt hij de frituur al… De klok slaat twaalf uur en zijn neus ruikt al naar gehaktballen voordat hij überhaupt binnen in de snackbar is!
Eén grote patat met twee gehaktballen vraagt hij en binnen vijf minuten staat alles voor hem klaar op tafel. De medewerker vraagt aan Jan hoe het gaat en hij antwoordt met ‘slecht’! Samen kletsen ze wat en het advies wat volgt ‘ga eens dagbesteding doen’! Jan vraagt of ze daar ook gehaktballen hebben maar de medewerker heeft geen flauw idee! Enkele momenten later heeft Jan zijn eten op en meneer gehaktbal loopt naar buiten. Hij vervolgt zijn wandeling en in de verte ziet hij een oud bekende met zijn vrouw. ‘Dat had mijn vrouw kunnen zijn!’ denkt hij bij zichzelf en boos loopt hij door. De man roept hem nog achterna maar Jan negeert hem.
De hulp arriveert en samen kijken ze zijn rekeningen na. Jan krijgt te horen dat hij het rustiger aan moet doen want anders wordt hij er volgende maand uitgezet! Alles wordt verder bekeken en ze concluderen dat Jan twee avonden in de week niet naar de club of kroeg kan om daar te eten en drinken. Daarmee zal hij weer op balans kunnen komen! ‘Twee avonden, ben je gek geworden?!’ zegt Jan. De vrouw pakt haar spullen en staat op. Ze laat weten dat hij het moet doen en zij anders niets meer voor hem kan doen. ‘Oh, voordat ik het vergeet’ zegt de hulp. Jouw hulp wordt vanaf volgende maand niet meer vergoed! Jan kijkt haar geschrokken aan en vraagt wat hij moet doen om dit op te lossen… De hulp zegt ‘je leven beteren!’ en de dame loopt door naar Jan ‘s deur. Jan schreeuwt en vloekt alles bij elkaar…
Vanavond heeft hij niets. Zijn gehaktballen sportclub zit dicht en de favoriete café ‘s zijn ook gesloten. Dan maar weer een avondje alleen op de bank. Hij zet zijn TV aan en kijkt of er wat leuks op is. Na alles langs te zijn gelopen zet hij het ding uit en zet een oude plaat op uit zijn uitgaanstijd. Zeg maar de tijd dat hij nog populair was en met het meisje danste die nu de vrouw van de accountant is die hij vanmiddag in het dorp zag. Tijdens het plaatje leest hij wat in de krant en hij steekt vervolgens nog een sigaret op. Het hele huis ruikt naar nicotine en zodra de plaat afgelopen is heeft de emotie hem al weer getroffen!
Oude foto ‘s herinneren hem aan de mooie dingen die hij wél had ondanks de privé problemen. Tranen lopen opnieuw over zijn wangen en zodra de klok elf uur slaat gaat hij maar naar bed. Niet zonder eerst nog een gehaktbal te hebben genomen! Jan ‘s diepvries zit vol meet gehakt om zelf ballen van te draaien. Hij heeft er standaard een paar in de koelkast liggen die hij zo kan pakken en alleen maar hoeft op te warmen. Tussen de middag doet hij ze altijd koud op brood maar nu met zijn favoriete bier erbij werkt hij nu nog even vier gehaktballen naar binnen. De mayonaise verspreidt zich over zijn baard en hij veegt het af. Nadat het bier op is gaat hij naar boven. Trekt zijn pyjama aan en gaat op bed liggen…
De volgende ochtend staat hij opeens aan een poort… Wat is dit nu weer voor geks? Hij kijkt rond en ziet een mooie omgeving van landschap, wolken en mooie bloemen en planten. Hij loopt maar verder richting de poort en bij de poort staan zijn ouders. ‘Dag jongen!’ zegt zijn vader en hij steekt zijn hand uit. ‘Kom maar mee want hier ben je veilig!’ zegt vaderlief. Jan loopt mee en samen lopen ze de hemel in… Op de sportclub is er ’s avonds een gekke situatie. Jan is er niet! De kruk is leeg en de ballen gehakt staan al voor hem klaar. Niet wetende voor hen dat hij nooit meer zal terugkomen… Jan ‘s kruk zal altijd leeg blijven!
